اتصالات لوله با توجه به نوع سیال داخل آن مانند آب، گاز، نفت و … و نوع اتصال به لوله، انواع مختلفی دارد. یکی از انواع اتصالات لوله، اتصالات جوشی می باشد. به طور خلاصه، اتصالات جوشی، اتصالاتی هستند که به لوله یا دیگر اتصالات مجاور خود، جوشکاری می شوند. اتصالات جوشی دارای انواع مختلف و نوع جوش مختلف می باشند. برای آشنایی بیشتر، بقیه مطالب این مقاله را مطالعه نمایید.
برای مطالعه ادامه مقاله، با سیال اکسین همراه باشید.
اتصالات لوله چیست؟
اتصالات لوله در مقوله انتقال سیالات مانند آب، گاز، میعانات نفتی، روغن و دیگر گونه سیالات، بدین صورت قابل تعریف هستند:
لوله های خطوط انتقال سیالات در هر مسیر، نیاز به گرفتن انشعابات و تغییر جهت، برای عبور از گوشه و کنار یا عبور از جدار ها دارد؛ این تغییر فرم ها و جهت ها، با انواع مختلفی از اتصالات در شبکه ها صورت می گیرد.
انواع اتصالات لوله
وابسته به نوع الحاق اتصالات و لوله یا قطعات اتصالات به همدیگر، ۳ نوع کلی در انواع اتصالات لوله وجود دارد که به نوع متریال و نوع سیال و کالا بستگی دارد.
- اتصالات دنده ای یا اتصالات رزوه ای
- اتصالات قفل شونده یا اتصالات چفت و فیت شونده
- اتصالات جوشی
اتصالات رزوه ای یا اتصالات دنده ای چیست؟
یکی از قدیمی ترین انواع اتصالات لوله در تاریخ انتشار و انتقال مایعات و گازها در سطح جهان، اتصالات رزوه ای یا اتصالات دنده ای می باشد.
فارغ از متریال و نوع پایپ یا لوله یا اتصالات و فارغ از جنس مواد تشکیل دهنده، نوع اتصال دندهای رزوه ای به اتصالی گفته میشود که یک سر اتصال، رزوه نر و یک سر اتصال، رزوه ماده دارد. این دو رزوه توسط عایق هایی مانند تفلون، سرب مذاب، رزین ها و دیگر مواد خاص آب بندی به هم متصل می گردند.
نوع انتخاب پرکننده بین دنده ها، بسته به نوع سیال و نوع لوله متفاوت می باشد. البته انواع خاصی از اتصالات دنده ای در خطوط خاصی از سیالات وجود دارد که به npt معروف بوده و بدون پرکننده هایی مانند تفلون یا چسب روی هم آب بندی می گردند.
این گونه دنده ها در اتصالات دنده ای طوری طراحی گردیده است که دنده نر و ماده کاملاً فضاهای پر و خالی همدیگر را پوشش داده و با فشار فلز به فلز، اتصال را آب بندی می نمایند.
اتصالات قفل شونده یا چفت و فیت شونده چیست؟
گروه بعدی اتصالات فیت شونده یا اتصالات قفل شونده می باشد. در پارهای از طراحیها، که اغلب در اتصالات پلی اتیلن و مشابه آن اتفاق میافتد، اتصالات فیت شونده هستند. اتصالات فیت شونده گاهی با وجود یک اورینگ یا واشر بین دو قطعه و گاهی با وجود یک رینگ پلاستیک بین دو قطعه آب بندی می گردند.
مثال بارز اتصالات قفل شونده، اتصالات دنده ای پلی اتیلن و اتصالات پوش فیت که در فاضلاب استفاده می گردد، می باشد.
اتصالات جوشی چیست؟
هرگاه اتصالات لوله، توسط انواع مختلف جوش به لوله و یا اتصالات مجاور خود جوش بخورد، اتصالات جوشی خوانده می شود.
نوع جوش کاملاً بستگی به متریال اتصالات و لوله یا پایپینگ جوشی دارد.
انواع اتصالات جوشی
مهمترین انواع اتصالات جوشی در شبکه های سیال با سیستم جوشی به شرح زیر می باشند:
- اتصالات پلی اتیلن در شبکههای فاضلاب پلی اتیلن
- اتصالات پلی پروپیلن (p.p)
- جوش نقره
- اتصالات چدنی و سربی
- نوع خاصی از اتصالات در صنایع فلزات رنگین
- اتصالات گاز
اتصالات پلی اتیلن در شبکههای فاضلاب پلی اتیلن
اتصالات و لوله ها با ذوب کردن محل تماس به یکدیگر جوش می خورند. بدین طریق که یک صفحه داغ که حاوی المنت می باشد، بین دو سطح تماس قرار گرفته و پس از ذوب کردن لبه های کار صفحه المنت بیرون کشیده شده و دو قطعه به هم جوش می خورد.
در جوشکاری پلی اتیلن، کاتالیزور یا ماده های واسطه برای جوشکاری نیاز نیست و عملاً در اثر ذوب کردن لبه کار و فشردن دو لبه روی هم مواد ذوب شده با یکدیگر ترکیب گردیده و یکپارچه می گردند.
در اتصالات پلی اتیلن، باید توجه جدی به زمان جوشکاری و میزان حرارت لبه های کار نمود. زمان کوتاه یا زمان اضافی در داغ کردن لبه ها اثر مهمی در جوش خواهد گذاشت.
توجه فرمایید که کیفیت پلی اتیلن استاندارد و آنالیز مواد لوله پلی اتیلن و اتصالات پلی اتیلن، در این کیفیت اثر گذار می باشد.
اتصالات پلی پروپیلن
جوش پروپیلن نیز شباهت زیادی به جوش پلی اتیلن دارد. پلی پروپیلن یا p.p به وسیله ذوب کردن توسط المنت به هم جوش میخورد.
پلی پروپیلن در گروه ساختمانی به لوله سبز یا لوله سفید نیز شناخته می شود. بر خلاف تصور عموم لولههای سفید آب رسانی در ساختمان از جنس پلاستیک نبوده و پلی پروپیلن می باشند.
در جوش اتصالات آبرسانی پلی پروپیلن، از المنت داغ کننده استفاده می گردد و اتصالات پلی پروپیلن دارای یک سر نر و یک سر ماده می باشند. المنت دارای دو سر نر و ماده معکوس می باشد که داخل و خارج دو قطعه را گرم کرده و در اثر تماس و مجاورت با هم، تبدیل به یک قطعه یکپارچه می نماید.
در اتصالات پلی پروپیلن نیز علاوه بر اندازه داغی و تناسب زمان جوش پلی اتیلن، کیفیت و آنالیز مواد نیز اثر مهمی در این عملکرد دارد.
تفاوت مهم جوش پلی پروپیلن و پلی اتیلن در میزان تماس سطوح می باشد. به زبان ساده تر در جوش پلی اتیلن، لوله و اتصالات به صورت سر به سر به هم ملحق می گردند. اما در اتصالات لوله پروپیلن، لوله و اتصالات به صورت نر و ماده وارد هم می گردد. سطح تماس بالاتر، باعث مجاورت مولکول های بیشتری شده و تحمل جوش را بالاتر می برد.